لک پرس

" معرفی مختصر خان میرزا داجیوند "

نویسنده: احمد لطفی

خان میرزا خواس ، معروف به خانه از شاعران منطقه ی هلیلان بوده است ، برطبق ملاحظه ی تصویر سنگ قبرش، که تاریخ مرگ ایشان را نگارنده ۱۲۳۷ ه.ق تشخیص داده است، احتمالا" در نیمه ی دوم قرن دوازده هجری قمری متولد شده است، و درحدود وسط قرن سیزده ه. ق یعنی به سال ۱۲۳۷ ه ق از دنیا رفته است.

اما آنطور که غضنفری نویسنده ی کتاب گلزار ادب لرستان نوشته است؛ تاریخ مرگش را سال ۱۳۱۳ ه. ق ثبت کرده است.دراین صورت شاعر در قرن ۱۳ و اوایل قرن چهارده زندگی می کرده است ، ودر ذیحجه سال ۱۳۱۳ه. ق از دنیا رفته است. نام پدرش فرین داجیوند بوده است قبر خانمیرزا در قبرستان قدیمی و تاریخی شاهبداغ که قبرستان قبلی سوره میری ها و بستگانشان بوده است ، این گوهر یگانه رادر خود جا داده است.

این شاعر توانا که بر طبق نوشته ی استاد اسفندیار غضنفری در کتاب گلزار ادب لرستان در صفحات ۲۰۵ و ۲۰۶ ضمن شرح حال کوتاهی از ایشان دوقطعه شعر به نام" شیرین شَرَه وه" و " مَلاوِناوَه " از ایشان آورده است ، که بسیار زیبا و پر معنی هستند.

طبق نقل قول بعضی از کهنسالان داجیوند، خانه دارای اندامی درشت ، هیکلی زیبا وخوش چهره و همچنین دارای صدایی زیبا و خوش بوده است.

هر چند اشعار بدست آمده او در باب عشق و عاشقی است اما طبق نقل قول بعضی از کهنسالان خانه اشعاری نیز در باب سیر و سلوک عرفان سروده که متأسفانه از این اشعار چیزی به دستمان نیامد.

به هر حال خانه ی داجیوند یکی از شاعران لک در دره سیمره است که از آثار زبانی و قلمی او فقط چند نمونه از شعرهایش باقی مانده که آن هم سینه به سینه نقل شده است، همچنین دو قطعه آن در کتاب گلزار ادب لرستان تألیف غضنفری امرایی‌در دست است، بیشتر شعرهای او عاشقانه است و در آن از عناصر طبیعت و بهار همچون آهو، طاووس، گل ، نیلوفر ، صدف ، آسمان ، ستاره و ... استفاده کرده است.

در کتاب گلزار ادب لرستان در شرح حال خانه‌ی داجیوند چنین آمده است:

خانه از تیرة جعفربیگی داجیوند و قبرش در شاهبداغ قرار دارد، شاهبداغ بین داجیوند ، دیزگران و هلیلان قرار دارد. اشعار خانه اغلب زُلف و خال بوده ، به طوی که در اشعارش اشاره کرده که سواد خواندن و نوشتن نداشته است.

خانه بی سواد گوهر شکاوه / ستارش نه قعر گیژ گرداوه

در جای دیگر می گوید :

حیف کرده ای دنیا فتنه شیموه / خانه نشناسی واو ژ میم وه

در توصیف معشوق نیز می گوید :

حقه ناف معدن مشک ماء الورود / علاجن پی زام خسته گران دَرد

ظاهر سارایی می‌نویسد : همین را می دانیم که پیش از غلام رضا ارکوازی اساتیدی چون ملاپریشان لک ، نجف ، ترکه میر ، خانة داجیوند ،نوره ، شاکه ، خان منصور و ... وجود داشته‌اند، که پاره ای از اشعارشان به دست ما رسیده است ، رسم بر آن بوده است که این شاعران دو به دو یا بیشتر به سیاحت می‌پرداختند و اشعار همدیگر را کامل می کردند، چنان که نجف و ترکه با هم شعر می گفتند و شاکه و خان منصور با هم . اشعاری نیز درد دست است که چهار شاعر مانند نجف ، خانه‌ی داجیوند ، ترکه و نوره با هم به مسافرت پرداخته اند و مشترکاً در موضوعی واحد اشعار سروده اند ، حال آنکه هر یک از این افراد اهل مناطق مختلف و بعضاً دور از هم بوده‌اند.

خانه‌ی داجیوند به گونه ای زیبا و استادانه آرایه‌های ادبی به خصوص آرایه‌های معنوی را در اشعارش به کار گرفته است و سخن خود را با تشبیه ، استعاره ، اغراق ، تلمیح ، مراعات نظیر ، اشتقاق و غیره مزین ساخته است ، داجیوند یکی از بزرگترین شاعران قوم لک است با اینکه او حدود 200 سال پیش در قید حیات بوده و شعر سروده است اما هنوز اشعار زیبایش در میان کهنسالان هلیلان ، زردلان بخصوص داجیوند زمزمه می شود.

داجیوند مردمی‌ترین شاعر خطه سیمره است ، گویی راز دل و زبان آرزوی همه را می‌دانسته است و رمز تفأل در اشعارش نشأت گرفته از همین خلق و خوی مردمی اوست. او از زبان عاشق بی قرار و معشوق بی وفا بسیار سخن ها گفته است.

پی نوشته ها و منابع:

---------------------

[1]- اسفندیاری، هادی و محمد زاده، فرشاد

[2]- غضنفری امرائی، اسفندیار- گلزار ادب لرستان : چاپخانه دانش خرم آباد: سال ۱۳۶۴

[3]- هگمتانه تا شوش نویسنده : رشید کوچکی