واژۀ «دور» در عروض قدیم به کار رفته، اما دربارة اوزان دوری بحث نشده است. در عروض جدید، اصطلاح «اوزان دوری» به گروهی از اوزان متناوب­الارکان اطلاق می­شود که قرارگرفتن هجای کشیده به جای هجای بلند در انتهای نیم­مصراع، خللی در وزن آن ایجاد نمی­کند و شاعر مجاز است در نیم­مصراع این اوزان، همانند پایان مصراع، از هجای کشیده به جای هجای بلند استفاده کند. تعریف وزن دوری، شرایط و ویژگی­های آن همواره محل اختلاف صاحب­نظران علم عروض بوده است.

آوشاری را عشایری نیز می‌نامند، ولی برخی مقام‌دانان آوشاری و عشایری را دو مقام مختلف می‌دانند. 

ممکن است آوشار همان افشاری یا صورت تغییریافته عشایری باشد.

 به هر صورت آوشاری مقامی زیبا و مورد علاقه لک هاست و مشهور ترین اثر این مقام « زنگ زنگه » است و با آن شناخته می‌شود.

🔹چوپی متناسب و هم نام با این مقام وجود دارد . بدین صورت که حرکات پاها و دست‌ها در چوپی آوشاری مثل رقص سنگین سماع ( از مقام های آغازین چوپی ) است با این تفاوت که تندتر از آن اجرا می‌شود و در بین جوانان طرفداران بسیاری دارد.

در مبارزات مشروطه زنان ایرانی با تشکیل سازمان های زنان که برای استقلال کشور و به رسمیت شناخته شدن حقوق زنان تلاش میکرد،در جنبش بزرگ مشروطه خواهی شرکت میکردند.در این سازمان ها و انجمن ها بود که زنان ایرانی توانستند برای اولین بار در حکومت قاجار که ارزشی برای زنان قائل نمیشد در مورد حقوق اولیه خود و مسائل سیاسی گفتگو کنند.

قزی حسنوند

ناظم الاسلام کرمانی درکتاب « تاریخ بیداری ایرانیان» ذیل حوادث سال 1288ش/1909م درباره شجاعت ودلیری این زن می نویسد:

« … زنی قزی نام که دختر صید مهدی خان و رئیس ایل حسنوند، خیلی تعریف و تمجید کرد که صباحت وملاحت و شجاعت را دارا و به کمالات آراسته است

اشعار باباطاهر عریان مملو از پهلویات است، که این پهلویات همه در دیوانش،گردآوردی نشده اند،شعر فوق‌الذکر(مه دؤرێشم له‌کم ئێجاز دێرم/ مه دووسێ چۊ خؤشین دَه‌مساز دێرم...)

اگر مرگ دادست بیداد چیست  /  ز داد این همه بانگ و فریاد چیست

در باره ی مرگ سخن ها بسیار است.بعضی آن را آغازندگی می دانند،بعضی آن راادامه   زندگی این جهانی می دانند وبرخی هم از آن می ترسند.فردوسی شاعر بزرگ ایران زمین مرگ را با زندگی این جهانی پیوند می دهد ومی گوید: 

به رفتن مگر بهتر آیدش جای /چو آرام یابد به دیگر سرای

همچنین ما را از مویه کردن ونوحه سرایی در مرگ از دست رفتگان منع می کند،اما خود زبان حال مردم ایران باستان می شود وخود را درمقابل آنان مسول می داندو اعمال و آداب ورسوم ودلاوری هایشان را هم بی کم وکاست منعکس می نماید.دقت وتوجه فردوسی در بیان جزئیات

منظومه دارجنگه نوشاد اول (شاعر لک زمان نادر شاه افشار):

"نوشاد اول"از شاعران و عارفان بزرگ لک در دوره نادرشاه بوده دارجنگه به معنی درخت جنگ می باشد و در کنار منظومه بهمن و فرامرز از شاهکارهای نوشاد بشمار می آید منظومه «بهمن و فرامرز» به زبان های لکی و فارسی سروده شده است.

مثنوی طویل «بهمن و فرامرز» بیانگر ذوق حماسی شاعر است، این سروده مملو از آرایه های ادبی و صنایع شعری است. 

شایان ذکر است که رزم بهمن و فرامرز در شاهنامه فردوسی به تقلیل بیان شده است. شاید غرض نوشاد تکمیل این رزم نامه و بیان ناگفته هایی باشد که به دلایلی فردوسی از آنها ذکری به میان نیاورده است.

مقام باریه را می توان قدیمی ترین مقام در بین سایر مقامات تنبور دانست چون در باور مردم این مقام ساخته باربد نوازنده زمان خسروپرویز است.

فال چل سرو در جامعه لک زبانان از موارد جذاب فلکور می باشد که ریشه در دوران کهن ایران دارد.

این فال مختص به قوم لک است و نمونه آن در فرهنگ هیچ قومی وجود ندارد 

طبق اسناد و مدارک، قبل از ظهور زرتشت «آیین مهر پرستی» در ایران و به تبع آن در سایر نقاط دنیا وجود داشت «نخستین بار مهرپرستی در غرب ایران رواج یافته است. با ظهور زرتشت پیامبر ایرانی مهر مقام اولیه خود را از دست داد اما به عنوان یکی از ایزدان در دین زرتشتی باقی ماند ».....

 آیینی ویژۀ سوگواری است که در میان مردم استان های کرمانشاه، لرستان و ایلام[لکستان] اجرا می شود.  این مراسم به این شکل است که میت را پس از شستن و کفن کردن در بین شاخه‌های سبز بید می‌پیچند و آن را به  همین صورت کنار گورش که معمولاً گورستانی در نزدیکی چشمه‌است می‌گذارند. سپس اسب سیاهی را که یالش به  پهلو شانه شده‌است را از دور به گور و میت نزدیک می‌کنند. در این هنگام مردان و به‌ویژه زنان به شیون و زاری و مو فشانی می‌پردازند. هنگامی که اسب را آرام‌آرام می‌برند شیون و زاری شدت می‌گیرد. چمر شعر ویژهٔ خود را نیز دارد.

دشدکی واژه‌ای لکی و به معنای یک عضو فرعی که بیرون از اصل هر چیزی وابسته‌ی آن می شود.

همانند: دنو دشدکی / پرو دشدکی / خاک دشدکی (برای مناطقی که امکان باستانی بودن دارد )

این واژه داری دو جزئ است:

دشتک =شکل اوستایی= دشدک (لکی) +ی 

در کل یای آخر آن انتساب را می رساند.

کتاب گلزار ادب لرستان یکی از معدود آثاری است که در نیم قرن گذشته توانسته است در بین آثار زیادی که در پیرامون فرهنگ و ادبیات قوم لک تدوین شده است جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص دهد و در معرفی فرهنگ غنی قوم لک سهم بسزایی داشته باشد. بی شک خلق این اثر بزرگ تلاش بی وفقه و شبانه روزی بانیان آن را به دنبال داشته است که توانسته اند مجموعه ای چنین بی نقص و بی بدیل را گرد آوری نمایند. این اثر بزرگ که در نوع خود کم نظیر است می توان آن را یک مجموعه کامل در معرفی ادبای بزرگ قوم لک دانست و به خوانندگان این اثر کمک می کند تا با شعرا و سخنوران بزرگی که مقام شامخ و والایی در بنای ادبیات قوم لک داشته اند آشنا سازد.

       ای زبان هم آتشی هم خرمنی   

       چند این آتش در این خرمن زنی

                                         "مولوی"                                                         

⭕️شرط توفیق در ایجاد یک ارتباط مطلوب با دیگران بکار گیری درست زبان،یعنی سخن گفتن بر مبنای منطق زبان می باشد .

گوینده همیشه باید به نحوی سخن براند که به دو قلمرو زبان یعنی ساختار و نشانه های زبان پای بند باشد تا مخاطبان سخن اورا به روشنی دریابند .

باید به خاطر داشته باشیم که منطق زبان با منطق عادت وطبیعت هماهنگی دارد و اگر کسی خلاف منطق طبیعت و زبان سخن بگوید ،سخنش مهمل و بی معنا خواهد بود .

در درون زبان های ایران زمین گونه های زبانی مختلفی وجود دارند که ازجمله ی آنها می توان به زبان لکی اشاره کرد. هرچند که تعیین کردن حد و مرز برای زبان کاری بس دشوار است؛در این میان زبان لکی که در سال گذشته در فهرست آثار ناملموس ملی به ثبت رسید  از نظر زبان شناسی ساختار و قواعد یک زبان کامل ومستقل از سایر زبانها  را دارد .

چند روز پیش یک مقاله مطالعه کردم که در آن عنوان شده بود که نام ایران نامی جدید و جعلی میباشد که قبل از سلسله پهلوی وجود نداشته و نام اصلی کشور ایران پارس بوده است که تغییر نام از پارس به ایران به جهت هموار کردن راه برای ظلم قوم فارس بر دیگر اقوام و ساخت ملی گرایی جعلی بوده است.

به همین دلیل تصمیم گرفتم مطالبی را جمع آوری کرده تا پاسخی به این بی آزرمی و ایران ستیزی بدهم

البته قبل از اشاره به کتب،اشعار و کتیبه هایی که نام ایران در آنها ذکر شده  باید دو نکته رو یادآور شد: 

اولا گاهی نام بعضی از کشور ها را در زبان های مختلف به گونه ای دیگر یاد میشود که برای نمونه میتوان به نام کشور مصر اشاره کرد.

دوما تبار رضا شاه پهلوی فارس نبودن رضا شاه را میرساند(درباره نیاکان لک رضاشاه این گونه گفته شده است که در زمان هجوم افغانها در اواخر دوره صفویه (1148-1135)، طوایف لک همانند بسیاری دیگر از ایلات ایران، نادر را در سرکوبی افغانها یاری می‌دادند. طایفه حسنوند که یکی از طوایف قوم لک محسوب می‌شد، نیز در این جنگ‌ها شرکت داشتند.یکی از افراد طایفه حسنوند به نام « رمضان» در جریان جنگهای نواحی شمالی کشور، از لشکریان جدا گشته، راه را گم کرده و سرانجام در ناحیه آلاشت اقامت گزید. رمضان با یکی از دختران طایفه اوجی ازدواج کرد و برای همیشه در آن دیار ماندگار گردید و رضاشاه از نواده‌های ایشان است).